Йод тапшылығы-бұл организмдегі йод тапшылығынан туындаған патологиялық жағдай.
Жетіспеушілік йодты тұтыну жасына байланысты ұсынылатын тәуліктік мөлшерден төмен болған кезде пайда болады: 5 жасқа дейінгі балаларға тәулігіне 90 мкг йод қажет, 5 жастан 12 жасқа дейін – 120 мкг, 12 жастан асқан балалар мен ересектер үшін – 150 мкг. Жүкті және бала емізетін әйелдерде йодқа деген қажеттілік артады және тәулігіне 250 мкг йод қажет, өйткені йод ұрықтың жүйке жүйесін дамыту үшін қажет. Өмірдің ерте жастағы балаларына толыққанды интеллектуалды және физикалық даму үшін бұл микроэлемент қажет.
Әдетте топырақта йодтың жетіспеушілігі оның белгілі бір аймақта өндірілетін тағамдарда аз болуына әкеледі. Йод тапшылығы барлық континенттердің тұрғындарына әсер етеді. Йод тапшылығы аймақтарына тау жоталары, биік жерлер және теңізден алыс жерлер жатады, онда суда жақсы еритін йод топырақтан оңай шайылып, су ағындарымен Дүниежүзілік мұхитқа кетеді.
Йод тапшылығының алдын алудың ең ыңғайлы және сенімді құралы йодталған тұз болып табылады, ол йодтың қалыпты мөлшерін (40 ±15 мкг/г) сақтайды, егер ол йодтың түріне байланысты күн сәулесінен қорғалған құрғақ, салқын жерде сақталса (калий йодиді – 6 ай., калий йодаты-9 ай.).
Йодталған тұздан басқа, йод тапшылығын толтыру үшін йодпен байытылған өнімдер (йод қосылған нан, теңіз балдыры қосылған мармелад және пастила, агар-агар қосылған желе-жеміс кәмпиттері және т.б.), тағамға биологиялық белсенді қоспалар (дәрігер көрсеткіштер мен қарсы көрсеткіштерді ескере отырып тағайындайды) қолданылады.
Күнделікті йодқа деген қажеттілікті тиімді қанағаттандыру үшін теңіз балықтарын диетаға қосқан дұрыс. Йодтың күнделікті бөлігі 24 г қарақұйрықта, 38 г лососьде, 52 г камбалада, 83 г трескада, 190 г майшабақта болады. Сондай-ақ, теңіз қырыққабаты, балық майы, Мидия, кальмар, асшаяндар йодқа бай.