Мойын тамырларының ультрадыбыстық зерттеуі (брахиоцефалиялық артериялардың ультрадыбыстық зерттеуі) қазіргі уақытта әртүрлі патологияларды диагностикалау үшін кеңінен қолданылады: артериялық гипертония, жатыр мойны остеохондрозы, инсульт, вертебробазилярлы артерия синдромы, Стил синдромы және т. б. бас ауруы, бас айналу, мойын ауруы, желке аймағы, қолдың ұюы, шу сияқты әртүрлі шағымдарға тағайындалады құлақта, сананың жоғалуы.
Мойын тамырларын ультрадыбыстық зерттеу кезінде омыртқа артериясының гипоплазиясын (туылғаннан бастап тар омыртқа артериясы), атеросклеротикалық өзгерістерді, стеноздарды – тамыр қабырғаларындағы патологиялық шөгінділерге байланысты люменнің тарылуын, окклюзияны – тамырлардың бітелуін, тамырлардың бұралуын анықтауға болады.жоғарыда аталған шағымдардың себебі болуы мүмкін.
Неліктен Ультрадыбыстық диагностика? Себебі ультрадыбыстық зерттеу тамырдың ішкі қабырғасын көруге мүмкіндік береді; оның көмегімен қан ағымының жылдамдығын анықтауға болады; оның көмегімен функционалды сынақтар жүргізуге болады.
Зерттеудің бұл диагностикалық әдісін балаларда да, ересектерде де қолдануға болады. Бұл қауіпсіз және жоғары ақпараттық әдіс. Әдістеме брахиоцефалиялық магистральдың барлық тамырларын - жалпы ұйқы артерияларын, ішкі ұйқы артерияларын, омыртқа артерияларын, субклавиялық артерияларды, сондай-ақ ішкі мойын тамырларын зерттеуді қамтиды, дәл осы тамырлардың барлығы миды қанмен қамтамасыз етуге жауап береді. Тамырлардың диаметрлері, тамырлардың люмені, тамырлардағы қан ағымы, жылдамдық көрсеткіштері, қан ағымының спектрі және т. б. сияқты көрсеткіштер бағаланады.
Сондықтан көптеген адамдардың жиі кездесетін шағымы-бас ауруы, үнемі бас айналу, естен тану... мұның себебі - қан ағымының жетіспеушілігі, бұл бас сүйегінің ішіндегі оң және сол жақ омыртқа артериялары бірігіп, мидың үш негізгі орталығын - вестибулярлық аппарат орталығы, көру орталығы, есту орталығы.
Мойын тамырларындағы қан ағымының жылдамдығы ультрадыбысты анықтауға көмектеседі. Көбінесе невропатологтар ұйқы артерияларындағы қан ағымының сапасын білуі керек, өйткені олар ми қыртысы мен субкортикалық құрылымдарды қан мен оттегімен қамтамасыз етеді. Бұл ойлау, есте сақтау, эмоциялар, ойлау процестері және тіпті мінез (!) ұйқы артерияларының миға қанша оттегі жеткізе алатынына байланысты. Невропатолог үшін шұғыл шаралар қабылдау үшін қан ағымының жетіспеушілігі бар-жоғын білу маңызды, өйткені мұндай патология қабілеттіліктің жоғалуына әкелуі мүмкін. Көбінесе ішкі каротид артерияларындағы қан ағымының жетіспеушілігі инсульттан кейінгі науқастарда, инфаркт, бас миының жарақаты немесе сілкінісі бар адамдарда кездеседі. Мұнда мойын тамырларының ультрадыбыстық зерттеуі (мидың МРТ сияқты) диагностикада ғана емес, емдеуден кейінгі денсаулықтың өзгеруін бақылауда да маңызды рөл атқарады.
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев