Қазақстанда 11 жасар қыздар адам папилломавирусына қарсы вакцинациялануы мүмкін. Олар оны ата-аналарының жазбаша келісімімен жаңа оқу жылының басталуымен, 2024 жылдың күзінде ел мектептерінде тегін ала алады. Қатерлі ісік қаупі жоғары адам папилломавирусы жатыр мойны обырының дамуының негізгі этиологиялық факторы болып табылады. 97% - да жатыр мойны обыры осы вируспен байланысты.

Созылмалы вирус белгілі бір жағдайларда жатыр мойны обырының дамуына әкелуі мүмкін. Бүгінгі таңда жатыр мойны обыры дамушы елдердегі әйелдерде жиі кездесетін қатерлі ісіктердің бірі болып табылады. Жатыр мойны обырының өзі асимптоматикалық болуы мүмкін немесе жыныс жолдарынан кез келген қалыптан тыс ағу, іштің төменгі бөлігіндегі және бел аймағындағы ауырсыну туралы шағымдар болуы мүмкін.

Онкологтар жатыр мойны обыры толығымен алдын алуға болатын жалғыз қатерлі ісік екенін атап өтті! Сондықтан онкологтар адам папилломавирусына қарсы вакцина алуды ұсынады

- Жаппай вакцинациялаудың негізгі контингенті 9-13 жас аралығындағы жасөспірім қыздар болып табылады. Бұл жас қыздарға жыныстық өмір басталғанға дейін жаппай вакцинациялау мақсатында таңдалды, өйткені 10 жасында жыныстық өмірдің басталуы жағдайлары бар. АҚШ-та жүргізілген зерттеулер көрсеткендей, 10 жастағы жасөспірімдердің 2%-ы жыныстық өмірін 10-11 жасында бастайды. Ең дұрысы, әйелдер жыныстық қатынас басталғанға дейін вакцина алуы керек. ДДҰ вакцинаны 26 жасқа дейін алуды ұсынады, ал АҚШ-та 45 жасқа дейін алу ұсынылады. Бұл дегеніміз, жыныстық белсенді әйелдер HPV вакцинасын да қолдана алады, бірақ вакцина жыныстық қатынас басталғанға дейін аз пайда әкеледі. Себебі олар HPV-нің бір немесе бірнеше түріне ұшыраған болуы мүмкін. Дегенмен, вакциналардың алдын алатын HPV-нің барлық түрлерін жұқтырған жыныстық белсенді жас әйелдер аз, сондықтан жас әйелдер вакцинаны алу арқылы қорғанысқа ие болуы мүмкін, дейді сарапшы. Жүргізілген зерттеулер вакциналарды қорғаудың ұзақ мерзімді екенін көрсетті.

Зерттеулерде вакцинаны енгізгеннен кейін 10 жыл ішінде вакциналардың иммуногенділігі төмендемегені дәлелденді. ДДҰ бұл вакцинаны қауіпсіз және тиімді деп мақұлдады. Вакцинаны бүкіл әлем бойынша мыңдаған адамдар зерттеді және зерттеу деректерінің нәтижесінде елеулі жанама әсерлер табылған жоқ. Ең жиі кездесетін жанама әсерлер вакцина енгізілген жерде қызару, безгегі, бас айналу және жүрек айнуы болды. Сондай-ақ, жатыр мойны обырының тұрақты скринингі (PAP сынағы және HPV сынағы) және бақылау жатыр мойны обырының көпшілігінің алдын алатыны анық. Дамыған елдердегі сәтті скринингтік бағдарламалар жатыр мойны обырынан болатын сырқаттанушылық пен өлім-жітімді екі еседен астам төмендетуге мүмкіндік берді. Қазақстан Республикасында жатыр мойны обырын ерте анықтауға арналған Ұлттық скринингтік бағдарлама жүргізілуде. 30-70 жас аралығындағы әрбір әйел емханада жатыр мойны обырына тегін тексеріле алады.